ASIYE NASIL KURTULUR

Bilmem hatirlayanlariniz varmi? 70li yillarin cok unlu bir tiyatro piyesinin cok unlu kahramanidir Asiye. Kurtulmusmuydu Asiye? Brecht’vari bir oyun oldugu icin pek bir sey soylenemez. Zaten “sistem” icindeyken insanca bir kurtulusun mumkun olmadigini ogreniriz Asiye’nin akibetinden. Hangi careyi denerse denesin, kurtulsun veya kurtulamasin Asiye mutlu olamayacaktir.

Ulkemiz futbolu da boyle gorunuyor. Sadece populist ve gunu kurtarmaya yarar careler urettigimiz ve “balik” hafizali oldugumuzdan futbolumuz da diger problemlerimiz gibi asla bu kisir donguden cikamayacaga benziyor. Bilgisizlik firsatcilik ve egoizm almis yurumusken zaten baska turlu olmasi da dusunulemezdi. 

Biz gene de bazi yollari isaret edelim. Bikmadan usanmadan bir kac yildir yaptigimiz gibi.

Turk futbolu Turk borsasi gibi. Sisik ve degerinin cok uzerinde “goruntu” vermekte. Yani yapay bir “balon” var elimizde. Bu balon er veya gec patlayacak ve kerameti kendinden menkul imparatorlar ve krallar orta yerde ve “ciplak” kalacaklar. Yine de kendi capinda azimsanamayacak bir para genere etmekte futbolumuz. Bunuda futbolun ulkedeki popularitesi ve kuluplerin yonetemeyen “idareciler” inin yanlis politikalari ile gozu boyali bilincsiz taraftar kutleleri saglamakta. 

Bu durumu ulkede hala (bir kac ornek disinda) dernekler kanunu ile yonetilmeye calisilan, yani ne olursa olsun bir kac duzine insanin el kaldirip indirmesi ile “ibra olunarak” hic bir sorumluluk yuklenemeyen zaten yuklenmek de istemeyen “idare-i maslahatguzarlar” toplulugunun oyuncagi guzide kuluplerimizin anli sanli isimlerine borcluyuz. Gerci “anli sanli” isimler mazi oldu ve dunya capinda bir karsilastirma yapildiginda bu anli sanli kuluplerimiz birer “ finansal cuce” ama olsun. Biz bize yeteriz felsefesi ve sisik egomuzla idare edip gidiyoruz iste. Onemli olan her hafta kazanmak, kazanamasak ta rakibe ve hakemlere kufrederek rahatlamak. Hem zaten gunah kecisi hakemlerimiz de masaallah bu konuda bizlere gereken kolayligida gostermekteler. 

Gelelim kendine ozgu kurallari olan, hicbir mantik tanimayan endustriyel futbol olgusu icinde Turk futbolunun kurtulus carelerine:

• Birinci ve en onemli konu “super lig” de oynayan butun takimlarin birer PAF (Profesyonellige Aday Futbolcu) takimlari var. Bunlar yine yanlis yapilanma ve bilgisizlik yuzunden heba olan genc futbolculardan kurulu. Yillardir soylenen ama nedense bir turlu gerceklestirilemeyen “RESERVE LEAGUE” mutlaka ama mutlaka Avrupa ornek alinarak kurulmalidir.
• Okullarda spora destek verilmeli ciddi sekilde LISELER ve UNIVERSITELER arasi sampiyonalar organize edilmeli, bu okullarda ve universitelerde spor yapmak isteyipte yapamayan genclere gereken maddi ve manevi destek (bkz:ABD basketball) saglanmalidir.
• Grassroth (sokak futbolu) projesi taklitcilikten vazgecilerek hayata gecirilmeli (bizde sadece lokal ve bir kac forma dagitarak yapilmakta) bazi Afrika ulkelerinde (ornegin Senegal) oldugu gibi populer “navetan” yaz turnualari (her sehirde semtler arasi) organize edilerek ne kuluplerin alt yapisinda ve ne de okul veya universitelerde kendini gosterme imkani olmayan genclere bu imkan saglanmalidir.
• Super League kuluplerinin alt yapilari yeniden duzenlenmeli ve bunun icin UEFA kurallari kosulsuz uygulanmalidir. Sadece bu sekilde kuluplerin mali durumlari duzelecek ve gerekli alt yapi duzenine kavusulacaktir. Bu alt yapilar siki kontrol altinda olacak ve genclere her turlu saglik, egitim hizmeti verilecektir.
• Kulup yonetimleri islah edilmeli, populist “idareciler” yerine kulturlu ve gereken alt yapiya sahip “profesyonel” idareciler kayirmacilik ve menfaatperestlik yapilmadan is basina getirilmelidir.
• Bu ugurda Fransa ornek alinmali ve mutlaka ama mutlaka DNCG (Direction Nationale du Controle de Gestion: Ulusal Isletmeler Kontrol Mudurlugu yani profesyonel kuluplerin mali durumlarini denetleyerek oynadiklari liglerde kalip kalamayacaklarina ve transfer yapacak gucleri olup olmadigina bilancolarini inceleyerek karar veren mekanizma) ile (Commission de l’Ethique: Etik Komisyonu yani butun bu mekanizmalari suistimale kalkisanlari kontrol edecek komisyon ki kurulusunda eski ve karizmasi ile namusu tartisilamayacak milli futbolcular ve hukukculardan kurulu komisyon) benzeri duzenlemeler yapilmalidir.
• Cok ciddi sekilde profesyonel hakemler yetistirilmeli ve bu ugurda hicbir fedakarliktan kacinilmamalidir. Hakemlik muessesesi tekrar onore edilmeli ve milyonlarca dolarlarin dolastigi futbol piyasasinin yarattigi kaynaklarin onemli bir bolumu hakemlik muessesesine aktarilmalidir. Milyonlarca dolarin bir macta (sampiyonluk, kumede kalma, kupalarda tur atlama ile kazanilan milyonlar) el degistirmesine sebep olabilecek kararlarin sahiplerine “sahip” cikilmali ve aldiklari sorumluluk ile orantili olarak haklari odenmelidir. Ancak bu sekilde adil bir duzen saglanacak ve kararlar tartisilamayacak, kimse de sahibe altinda kalmayacaktir. Bu konuda FIFA ve UEFA’nin da cok onemli calismalari vardir ve cok yakinda bu calismalarin sonucunda alinacak kararlar aciklanacaktir. (buna orta hakem sayisinin artisi da dahil)
• Teknik adamlarin formasyonlari cok ciddi organizasyonlar ile saglanacak ve sadece futbolculuk donemlerinden kalma eksik bilgilerle milyonlarca hatta milyarlarca dolarin dondugu liglerde oynayan ayni degerlerdeki “sermaye” futbolcularin yarim yamalak hazirlanarak arenalara surulmeleri, bilincsizce heba edilmeleri onlenecektir.
• Profesyonel liglerde oynayan butun kuluplerin alt yapilari ile mali yapilarinin nasil kontrol altinda olmasi gerekiyorsa bunyelerindeki futbolcular ile ilgilenen kadrolarin da bu organizasyon icinde gereken formasyona sahip olmalarina dikkat edilecek, kulup doktorundan nutrisyonistine, masorunden kineziterapistine kadar tum calisanlarda yeterlilik aranacaktir.
• Butun bu isler icin TFF tarafindan profesyonel Kuluplerimize gereken mali destek verilmelidir. Uluslararasi musabakalara yandaslarini davet ederek milyonlarca dolari keyfi harcamaktan vazgecilecek bu ve bunun gibi bir cok gereksiz harcamalar kaynak olarak dogru kullanilacak sponsorlarin parasi carcur edilmeyecektir.

Ayrica UEFA ve FIFA’nin yerel federasyonlara sagladigi finansal olanaklar takip edilerek optimum fayda saglanacaktir. Goruldugu gibi olanaklar cok yeterki “dogru” kullanilsin.

• Yeryuzundeki en garip uygulama olan Belediyespor’lar derhal profesyonel futboldan cekilecek, milyonlarca dolar, seyircisiz, kaynaksiz desteksiz bu kuluplerden Belediyelerin “esas gorevi” olan amator sporlara yonlendirilecek, halka ve genclere spor yapmalari icin gerekli alt yapi yatirimlarina gidilecektir. Isimlerini saymaya gerek gormedigimiz Buyuksehir Belediyesporlarin profesyonel kadrolarindaki yerli yabanci futbolculara odenen milyonlarca dolar paranin bu islere yetipte artacagini dusunmenin pekte yersiz olmadigi gorusundeyiz.

Goruldugu gibi ivedilikle yapilmasi gereken ve yapilabilecek bir cok sey var. Ama onemli olan bunlari gerceklestirebilecek ozveriye sahip “yonetici” (idareci degil) kadrolara acilen ihtiyac var. Ne dersiniz? Varmi bizde o yurek?

Varsa haydi hep beraber Asiye’yi kurtaralim...

Tunc Uner